Objaśnienia podatkowe ws obowiązku podatkowego osób fizycznych
Objaśnienia podatkowe - Rezydencja podatkowa oraz zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce
Anna Leszczyńska
Ministerstwo Finansów wydało objaśnienia podatkowe dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce. Dokument ma przede wszystkim na celu przybliżenie zasad prawidłowego sposobu wypełniania zobowiązań podatkowych przez osoby fizyczne w Polsce.
W objaśnieniach przywołano stosownie do obowiązujących przepisów dwa zakresy obowiązku podatkowego, któremu mogą podlegać osoby fizyczne na terytorium Polski:
1. Nieograniczony obowiązek podatkowy - każda osoba fizyczna, mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Taka osoba musi rozliczyć PIT od całości swoich dochodów osiąganych na terytorium Polski, jak i za granicą.
2. Ograniczony obowiązek podatkowy - występuje, gdy osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkanie poza terytorium Polski osiąga dochody na terytorium Polski. Wtedy taka osoba jest zobowiązana do zapłaty PIT w Polsce tylko od dochodów osiąganych na terytorium Polski.
Jednak jak rozumiane jest pojęcie ,,miejsca zamieszkania” w prawie podatkowym?
Definicja miejsca zamieszkania została zawarta w art.3 ust. 1a ustawy PIT, który stwierdza, że osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, jeśli posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Centrum interesów osobistych jest to najprościej ujmując miejsce, z którym podatnik posiada ścisłe powiązania osobiste. Ministerstwo Finansów wskazuje, że w praktyce, najczęstszą przesłanką wyznaczenia centrum interesów osobistych w Polsce jest obecność współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci na terenie Polski. W przypadku osób samotnych trzeba wziąć pod uwagę, w którym państwie prowadzone jest samodzielne gospodarstwo domowe i gdzie podatnik uczestniczy w życiu towarzyskim, kulturalnym lub politycznym.
Centrum interesów gospodarczych, to miejsce, z którym podatnik ma ścisłe powiązania ekonomiczne, takie jak wykonywanie działalności zarobkowej, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.
Drugim kryterium wyznaczenia miejsca zamieszkania na terytorium Polski jest pobyt dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
W przypadku przerywanego pobytu należy ustalić, czy łączna ilość dni pobytu w roku kalendarzowym (podatkowym) przekroczyła 183 dni. Bierzemy pod uwagę wszystkie dni spędzone w Polsce, łącznie z dniami przyjazdu i odjazdu, gdyż każda część dnia, nawet bardzo krótka, będzie liczona jako dzień obecności.
Zmiana rezydencji podatkowej w trakcie roku podatkowego
Gdy osoba fizyczna zmienia miejsce zamieszkania i zmiana następuje w trakcie roku podatkowego, podatnik rozlicza się na terenie Polski do dnia pozostawania polskim rezydentem podatkowym, na zasadzie nieograniczonego obowiązku podatkowego.
Postępowanie w przypadku podwójnej rezydencji
Z podwójną rezydencją podatkową mamy do czynienia, gdy podatnik zostaje uznany za rezydenta podatkowego zarówno w Polsce jak i w innym kraju na podstawie lokalnych przepisów podatkowych.
Gdy dochodzi do takiej sytuacji należy określić państwo rezydencji podatkowej zgodnie z poniższymi zasadami:
1. osoba fizyczna ma rezydencję podatkową w państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych)
2. jeśli nie można ustalić ośrodka interesów życiowych i stałego miejsca zamieszkania, podatnik ma rezydencję podatkową w tym państwie, w którym zwykle przebywa
3. jeśli nie można ustalić, gdzie zwykle przebywa, bierzemy pod uwagę obywatelstwo podatnika
4. jeśli osoba fizyczna jest obywatelem obu państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, wtedy właściwe organy podatkowe muszą rozstrzygnąć tę sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
Źródło: Objaśnienia podatkowe z dnia 29 kwietnia 2021 r. dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce (data dostępu: 8.06.2021):