Nowe dane OECD w obszarze sporów podatkowych – pozytywne rezultaty / dalsze wyzwania

Zespół CASP

W ramach corocznego „Dnia Pewności Podatkowej” (Tax Certainty Day), 31 października 2025 r.,  OECD opublikowało najnowsze statystyki dotyczące mechanizmów rozstrzygania sporów podatkowych pomiędzy państwami, w szczególności w obszarze ‎Mutual Agreement Procedure (MAP) oraz ‎Advance Pricing Arrangement (APA).

Z zebranych danych wynika, że wiele jurysdykcji odnotowuje znaczny postęp w rozwiązywaniu sporów podatkowych — coraz częściej udaje się osiągnąć porozumienia, które eliminują lub znacząco ograniczają ryzyko podwójnego opodatkowania. OECD wskazuje, że właśnie takie mechanizmy stanowią kluczowy element budowania zaufania pomiędzy podatnikami a administracjami podatkowymi oraz pomiędzy państwami.

Jednocześnie OECD podkreśla, że mimo pozytywnych rezultatów nie można jeszcze mówić o pełnym rozwiązaniu wszystkich problemów. Wciąż występują przypadki, w których procedury trwają zbyt długo, lub gdzie obie strony nie osiągają porozumienia w stopniu satysfakcjonującym pod względem uniknięcia podwójnego opodatkowania.

W publikacji wskazano także, że w przypadku MAP w ostatnich latach obserwuje się następujące trendy: spadek liczby spraw, które kończą się bez jakiegokolwiek porozumienia, a jednocześnie wzrost odsetka przypadków, w których podatnik uzyskuje pełne lub częściowe rozwiązanie.

Przykładowo, wcześniejsze dane o zakresie spraw zakończonych porozumieniem wskazywały, że około 75 % przypadków zakończyło się rozwiązaniem kwestii spornych, z czego 53 % w formie pełnego porozumienia, 12 % zaś zakończono jedną stroną przyznającą ulgę jednostronną.

Publikacja OECD podkreśla, że poprawa funkcjonowania mechanizmów rozstrzygania sporów jest ważna nie tylko z perspektywy przedsiębiorców prowadzących działalność transgraniczną, ale także z perspektywy państw — efektywne, przewidywalne i terminowe procedury przyczyniają się do stabilności systemu podatkowego, zwiększają zaufanie inwestorów oraz ograniczają koszty związane z długotrwałymi procesami spornymi.

W dalszej części komunikatu zwrócono uwagę na konkretne wyzwania, które należy nadal adresować. Po pierwsze, czas trwania niektórych spraw nadal pozostaje daleki od optymalnego — dla przedsiębiorcy każda sprawa przedłużająca się może generować dodatkowe koszty i niepewność. Po drugie, w pewnych jurysdykcjach dostępność lub skuteczność mechanizmów takich jak MAP czy APA jest nadal ograniczona, co może skutkować nierównym traktowaniem podatników lub większym ryzykiem sporu. Po trzecie, rosnące złożoności transakcji międzynarodowych — w tym w obszarze wartości niematerialnych, usług cyfrowych czy struktur wielopodmiotowych — tworzą nowe wyzwania dla administrowania i rozstrzygania sporów.

W świetle tych obserwacji OECD rekomenduje, aby państwa członkowskie oraz inne zainteresowane jurysdykcje kontynuowały wysiłki na rzecz usprawnienia i przyspieszenia procedur rozstrzygania sporów podatkowych. Wskazana jest między innymi lepsza wymiana informacji pomiędzy organami podatkowymi, wzmocnienie kwalifikacji i zasobów administracji, a także rozwijanie i promowanie alternatywnych mechanizmów rozwiązywania sporów (np. mediacja, arbitraż) w celu szybszego uzyskiwania efektów.

Dla polskich podmiotów działających w skali międzynarodowej wiadomość ta stanowi sygnał, że środowisko podatkowe w obszarze sporów transgranicznych zmierza ku większej przewidywalności. Jednak ważne jest, aby przedsiębiorcy aktywnie monitorowali dostępność i efektywność procedur MAP/APA w kraju, w którym działają, oraz w jurysdykcjach ich partnerów transakcyjnych. Niezależnie od tego, uproszczenie i przyspieszenie rozstrzygania sporów może przynieść wymierne korzyści — zarówno w postaci ograniczenia ryzyka podatkowego, jak i zmniejszenia kosztów oraz niepewności biznesowej.

Podsumowując, najnowsze dane OECD pokazują istotny krok w kierunku poprawy jakości mechanizmów rozstrzygania sporów podatkowych i ograniczania podwójnego opodatkowania. Jednocześnie podkreślają one, że pełna efektywność tych rozwiązań nadal wymaga zaangażowania, współpracy międzynarodowej i dalszych prac reformujących system.

Szczegóły raportu dostępne są na stronie OECD w linku.