Belgijski sąd kieruje pytanie prejudycjalne w sprawie zgodności UTPR z prawem UE
 

Zespół CASP
 

W dniu 17 lipca 2025 r. belgijski sąd wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym zgodności unijnych przepisów wprowadzających zasadę niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Kartą Praw Podstawowych UE.

UTPR (ang. Under‑Taxed Profits Rule) została przyjęta jako dodatkowy mechanizm uszczelniający globalny podatek minimalny. Ma on zapewnić, że podatek minimalny zostanie pobrany w przypadkach, gdy niektóre jednostki w międzynarodowej grupie przedsiębiorstw działają w jurysdykcjach, które nie wprowadziły filaru II. W szczególności, jeśli podatek minimalny nie został zapłacony w wysokości wynikającej z OECD/IF Model Rules przez jednostkę  najwyższego szczebla (np. brak implementacji IIR lub QDMTT), jego pobór może być wyrównywany przez inne jednostki w grupie zlokalizowane w UE. 

Belgijski sąd zwrócił się do TSUE o ocenę, czy przepisy dyrektywy (UE) 2022/2523, obowiązujące w zakresie art. 12–14 (dotyczących UTPR), naruszają: 1) podstawowe zasady UE – np. swobodę przedsiębiorczości i świadczenia usług (art. 49 i 56 TFUE), 2) podstawowe prawa wynikające z Karty – prawo własności, wolność prowadzenia działalności gospodarczej, równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji (art. 15–21 Karty), a także 3) zasady pewności prawa oraz terytorialności podatkowej.

Rozstrzygnięcie TSUE może mieć kluczowe znaczenie dla przyszłości filaru II — szczególnie dla realnego działania zasady UTPR. Jeżeli TSUE uzna, że przepisy te naruszają prawa i swobody wynikające z traktatów unijnych, może to wymusić zmianę konstrukcji UTPR, w tym konieczność nowelizacji krajowych implementacji globalnego podatku minimalnego. UTPR stanowi zabezpieczenie tam, gdzie jednostki nie wdrożyły przepisów dotyczących globalnego podatku minimalnego. Negatywne orzeczenie TSUE może pociągnąć za sobą zmiany legislacyjne na szczeblu UE i w państwach członkowskich. Mechanizm  UTPR może zostać ograniczony lub zmodyfikowany, co wpłynie na skuteczność całego systemy opodatkowania minimalnego. 

Źródło w linku