Nowe spojrzenie na administrację podatkową – Organisation for Economic Co‑operation and Development (OECD) publikuje „Tax Administration 2025”

Zespół CASP

W dniu 17 listopada 2025 r. została opublikowana najnowsza edycja serii „Tax Administration 2025”,

przygotowana przez OECD. W publikacji zawarto obszerne dane i analizy dotyczące 58 urzędów podatkowych (zarówno gospodarek „rozwiniętych”, jak i „wschodzących”), które w 2023 roku wspólnie zebrały 17,3 biliona

EUR przychodów podatkowych.

Wyniki tej publikacji pokazują, że skuteczna administracja podatkowa to nie tylko wymiar księgowo-finansowy, lecz stanowi ona kluczowy element funkcjonowania nowoczesnego państwa i zdrowej gospodarki. Po pierwsze, podatki egzekwowane przez urzędy podatkowe stanowią środki na finansowanie usług publicznych, takich jak zdrowie, edukacja czy infrastruktura, usprawniająca codzienne życie obuwateli. Po drugie, dobrze zarządzana administracja podatkowa wspiera warunki uczciwej konkurencji: im skuteczniej pobierane są podatki, tym mniejsze pole dla nadużyć, unikania opodatkowania czy działalności gospodarczej poza regulacjami. Po trzecie, system podatkowy i jego administracja mogą stanowić instrument polityki publicznej – na przykład przy reagowaniu na kryzysy, wspieraniu określonych sektorów czy tworzeniu wartości publicznej w szerszym sensie.

Raport oparty jest na danych uzyskanych w ramach ankiety „International Survey on Revenue Administration (ISORA)”, której celem jest dostarczenie porównywalnych informacji dotyczących funkcjonowania administracji podatkowych.

Jeden z istotnych wątków tej edycji to spojrzenie nie tylko na dane jednoroczne (rok 2023), ale również na dziesięcioletni rozwój tych instytucji i ich działalności.

Z danych wyłania się kilka interesujących obserwacji. Średni udział przychodów z podatków zebranych przez administracje podatkowe w relacji do całkowitego dochodu rządu (total government revenue) wyniósł w większości badanych jurysdykcji około 63%. Natomiast średni udział przychodów podatkowych w relacji do PKB oceniony został na około 22%.

Ponadto raport podkreśla coraz większe znaczenie technologii — w szczególności sztucznej inteligencji — w pracach urzędów podatkowych: w 2023 roku aż 69% administracji podało, że wykorzystuje AI, a kolejne 24% deklarowało prace nad jej wdrożeniem.

Raport wskazuje także na trudności w pozyskiwaniu i publikowaniu danych kluczowych dla sprawnej administracji – takich jak terminowość składania deklaracji, płatności podatków, poziom zadłużenia podatkowego czy skuteczność windykacji. Autorzy zaznaczają, że dostępność takich danych wydaje się „niezbędna w prowadzeniu efektywnej operacji i rozliczaniu się przed społeczeństwem”.

Dla Polski i polskiego systemu podatkowego wyniki tego raportu mogą być okazją do refleksji nad kierunkiem reform: zarówno w zakresie technologii i digitalizacji, jak i przejrzystości działań administracji. W czasach, gdy oczekiwania społeczne co do sprawności i uczciwości działań państwa rosną, raport „Tax Administration 2025” stanowi praktyczne źródło wiedzy i benchmarku międzynarodowego.

Treść Raportu została zamieszczona w linku.